Hooggevoeligheid van 0 tot 18 jaar

Hooggevoeligheid is aangeboren, het is een eigenschap, een kwaliteit. Het wordt echter vaak pas op latere leeftijd herkend. Soms pas als je volwassen bent. Als je er als volwassene pas achter komt dat je hooggevoelig bent en terug denkt aan je kindertijd, vallen er vaak wel ‘kwartjes’ (of euromunten).
Je kijkt op deze website omdat je bij je jonge kind hooggevoeligheid herkent. Dat is mooi, want dat betekent ook dat je je kind graag wilt ondersteunen om deze mooie eigenschap naar buiten te laten komen!
Een kind maakt een ontwikkeling door waarin hij/ zij groeit. Elke leeftijd wordt (normaal gesproken) gekenmerkt door bepaalde ontwikkelingsfasen. Van baby tot jong volwassene. Wanneer je kind hooggevoelig is, kun je dit ook in elke leeftijdsfase herkennen bij je kind. Hoewel elk kind anders is en bij elk kind hooggevoeligheid op een andere manier tot uiting komt. En dat is maar goed ook! Anders zou het best saai zijn.
Hieronder kun je per leeftijdscategorie lezen wat je kunt opmerken bij jouw kind.
Bij hele jonge kinderen kun je hooggevoeligheid al herkennen. Misschien lees je dit nu je kind al 7 is, maar waarschijnlijk herken je wel het een en ander als je terug denkt aan de babytijd van jouw kind.
Baby’s slapen het beste in hun eigen bedje, met die ene knuffel en dat zachte muziekje aan. Als je baby al wandelend in de wandelwagen in slaap valt is dat fijn, maar waarschijnlijk komt je kind niet echt tot rust. Het lukt je baby niet om prikkels te verwerken en dat merk je misschien op een ander moment van de dag. Je baby is dan wat hangerig, wil graag bij je zijn of wil misschien juist helemaal niets.
Je dreumes kan zo kijken naar andere mensen, naar buiten en naar alles wat er om hem heen gebeurt. Misschien loopt of praat jouw kind wat later omdat hij/ zij zo onder de indruk is van alles wat er in de omgeving gebeurt of omdat je kind dit alles juist heel goed wil bekijken om het later zelf te doen? Of misschien loopt en praat jouw kind juist al heel snel omdat hij/zij zo nieuwsgierig is naar de wereld om hem heen en alles zelf wil ontdekken en vertellen.
Je peuter is erg gehecht aan de vaste rituelen van de avond, dag of week. Jouw kind wil graag weten wat er gaat gebeuren en vraagt dat wel 10 keer op een dag. Veel jonge hooggevoelige kinderen vinden het helemaal niet fijn om op vakantie te gaan en in een vreemde omgeving te zijn.
Hooggevoelig is je kind altijd, of hij/zij nu thuis is of op school. Thuis kan je kind zichzelf zijn, met een mooie karakter en temperament. Als je kind naar school gaat, wordt er iets anders van je kind verwacht: in een lokaal zijn met nog 25-30 andere kleuters of schoolkinderen, stil zitten, doen wat gevraagd wordt, samen spelen, concentreren, allemaal in meer of mindere mate. Al die kinderen zorgen voor een hoop drukte, lawaai en emoties die een hooggevoelig kind moeiteloos oppikt.
Elk kind gaat anders om met deze indrukken. Het ene kind zal dit op school al proberen te verwerken, en is erg druk, aanwezig en brutaal in de klas. Dit kind trekt zich thuis misschien terug, zit stilletjes in zijn/haar slaapkamer, of het gaat thuis verder. Het andere kind trekt zich terug en laat alles binnen komen tot hij/zij thuis is, dan komt alles eruit. Dan heb je thuis een kind wat explodeert als een bommetje. Als je dit bespreekt met de leerkracht dan zal deze je kind niet herkennen. Dat maakt het erg lastig om te bespreken, zeker als de leerkracht niets weet van hooggevoeligheid of niet open staat voor dit begrip.
Als ouder kun je je behoorlijk machteloos voelen als je merkt dat je kind zichzelf niet (meer) is, als je kind niet weet hoe om te gaan met al deze indrukken. Bij Hooggevoelig Heel Gewoon wordt dit heel mooi uitgelegd door middel van een bootje:
Je kunt jouw hooggevoelige kind vergelijken met een bootje op het water, een zeilbootje.

Als je een steentje in het water gooit gaat het water rimpelen en wiebelt het bootje een beetje. Wanneer er een grote kei gegooid wordt raakt het bootje uit balans, misschien kantelt hij wel om. Als er een groot vrachtschip in het water ligt en je gooit een steentje, dan gebeurt er niets. Zelfs bij een grote kei gebeurt er niets. Jouw hooggevoelige kind is sneller uit balans. Wat kan helpen is ‘het bootje’ wat dieper in het water te leggen, door hem zwaarder te maken, of het zwaard onder water te vergroten. Je kind mag (moet!) zichzelf blijven, maar mag iets steviger worden!
Je kunt hier al stappen in zetten door met de leerkracht de plaats in de klas te bespreken. Wanneer een kind aan de zijkant bij het raam zit, komen er van een kant geen prikkels binnen en wordt het overzichtelijker. Bespreek met je kind of hij/zij dan liever vooraan of achteraan zit, dit is namelijk voor elk kind verschillend. Met je kind kun je bespreken wat hij/zij nodig heeft uit school, even lekker buiten uitrazen, op de slaapkamer zijn, enz. Alles wat jouw kind kan helpen. Laat je kind zelf meedenken, hij/zij weet het zelf waarschijnlijk het beste.

In de puberteit gebeurt er veel met je kind. Het lichaam verandert, hersenstructuren veranderen, maar ook psychisch en sociaal verandert er veel. Enerzijds heeft jouw puber je hulp nog heel hard nodig, maar anderzijds wil hij alles vooral het liefst zelf doen. Hulp vragen is vaak een ‘no go’! De ‘peer-group’ (leeftijdsgenoten) wordt belangrijker en de mening en het advies van ouders dus niet…
Als jouw puber hooggevoelig is, komt hier nog veel meer bij kijken. Want jouw kind denkt net even wat dieper na dan de gemiddelde puber en de prikkels van buitenaf komen ook heftiger binnen! De mening van anderen wordt misschien nog wel belangrijker, in ieder geval zal jouw puber zich nog meer aantrekken van wat anderen van hem vinden dan de gemiddelde puber. Jouw hooggevoelige puber kan dus in veel lastige situaties terecht komen.

Bij ‘4 tot 12 jaar’ kun je lezen over de metafoor van het bootje. Een smal rank bootje is sneller uit evenwicht dan een groot vrachtschip. Jouw hooggevoelige puber kun je vergelijken met het ranke bootje. De meeste pubers zijn geen groot vrachtschip (er gebeurt zoveel in hun lijf en in hun omgeving dat elke puber wat sneller uit balans is) maar toch wel een redelijke sloep.
Hoe beter jouw puber zichzelf en zijn hooggevoeligheid kent, hoe makkelijker hij zich door deze lastige fase heen kan slaan.

Jouw puber kan zich nog sterker afzetten tegen jou als ouder, maar ook nog meer in zijn schulp kruipen dan hij al deed op de basisschool. Belangrijk is dat je altijd open blijft staan voor een gesprek, hoe lastig ook. Benoem wat je ziet bij je kind (verdriet, boosheid, frustratie, machteloosheid, enz) en heb hier ook begrip voor. Ondanks alles blijven grenzen belangrijk, ook in de puberteit. Jouw hooggevoelige kind zal hier echt blij mee zijn, al laat hij dat niet merken. Soms is het zelfs makkelijker om tegen vriend(inn)en even lekker af te kunnen geven op je ouders omdat je iets niet mag, dan dat je ‘moet’ aangeven dat je iets niet wilt omdat het te druk of spannend voor je is.

De kans is groot dat jouw hooggevoelige puber de lat vrij hoog legt voor zijn schoolwerk, of er juist het bijltje bij neergooit omdat het hem ‘toch allemaal niet lukt’. Het kan heel fijn zijn voor je kind om hier hulp bij te zoeken. Zelf je kind helpen bij schoolwerk, werkt niet altijd (meestal niet), want veel kinderen accepteren die hulp niet van hun ouders. Doet jouw kind dat wel? Dat is echt super! Help dan ook zeker waar je kunt!
Anders is het verstandig een ‘buitenstaander’ te vragen om te helpen. Dit kan een oudere neef of nicht zijn, een oom of tante, of iemand die speciale trainingen geeft voor (hooggevoelige) pubers. Wil je graag een professional die jullie ondersteunt? Neem dan contact met mij op, ik heb een groot netwerk waarin ik vast iemand kan vinden die bij jouw puber past!

Zoals je hierboven kunt lezen is het gedrag van hooggevoelige kinderen heel divers. Het ene kind is stil en teruggetrokken, verlegen en misschien zelfs mensenschuw. Het andere kind is druk, actief, snel boos en gefrustreerd. Je kunt de test doen, maar dat is ‘slechts’ een indicatie. Misschien bevestigt de test je gevoelens, maar misschien ook niet omdat de zinnen net anders geformuleerd zijn dan op jouw kind van toepassing zou zijn. Uiteraard mag je altijd contact opnemen om dit te bespreken.
Of er nu 100% hooggevoeligheid uit de test komt of niet: je kunt vooral goed kijken naar jouw kind. Hoe kijkt hij, wat voor gedrag laat hij zien, verschilt dit in bepaalde situaties, enz. En luister naar jouw kind. Als je merkt  dat jouw kind het lastig vind om op een verjaardag iedereen een handje te geven, luister hier dan naar en zorg samen voor een oplossing. Kan jouw kind na een drukke dag lastig in slaap komen, luister hier dan naar en ga samen kijken naar een mogelijkheid van ‘ontlading’. Wordt jouw kind enorm boos in een winkel, luister hier dan naar en ga samen kijken waar dit vandaan komt, dan kun je het misschien ook voorkomen.
Zo zijn er nog vele voorbeelden, tips en handvaten die jou kunnen helpen om jouw kind zichzelf te laten zijn, met zijn hooggevoeligheid!
Blog

Specialisaties